Charakterystyka roślin okopowych

Ziemniak, czyli najbardziej popularna roślina okopowa, preferuje klimat umiarkowany. Plonowanie tego gatunku zależy przede wszystkim od warunków panujących w okresie wegetacji. Negatywny wpływ na plonowanie ziemniaków ma susza i wysokie temperatury występujące latem. Z drugiej strony zbyt duża ilość opadów w czerwcu i lipcu co prawda sprzyja gromadzeniu plonu, ale jednocześnie może powodować porażenie plantacji zarazą ziemniaczaną.

Wymagania termiczne ziemniaka zależą w głównej mierze od jego fazy rozwojowej. Najlepsze warunki to ciepła pogoda w porze sadzenia, wschodów i kwitnienia. W tej ostatniej fazie ziemniak wymaga niezbyt dużej ilości opadów, które powinny być równomiernie rozłożone w czasie. Występowanie temperatur poniżej 0 stopni po wschodach może doprowadzić do zniszczenia roślin. Wynika to z faktu, że ziemniak jest bardzo wrażliwy na przymrozki. Na szczęście rośliny te dosyć łatwo się odbudowują.

Przeczytaj również: Najpopularniejsze odmiany ziemniaków w Polsce

Poziom nasłonecznienia ma duży wpływ na plon korzeni oraz poziom cukru. Słoneczny kwiecień, trzecia dekada czerwca, dwie pierwsze dekady lipca oraz trzecia dekada sierpnia i wrzesień to najlepsze warunki do dobrego plonowania. – wyjaśnia specjalista z firmy Agronas sp. z o.o. z Koła, która specjalizuje się w produkcji mieszanek pastewnych, gazonowych i kwalifikowanych nasion rolniczych.

Burak ma wysokie wymagania szczególnie w lipcu i sierpniu. W tym okresie najbardziej intensywnie transpiruje wodę. Później wartość współczynnika transpiracji spada. Dlatego bardzo ważny w tym okresie jest rozkład opadów atmosferycznych dopasowany do zapotrzebowania rośliny.

Wymagania glebowe roślin okopowych

Pod uprawę ziemniaka nadaje się większość gleb w naszym kraju. Najlepsze warunki dla tej rośliny zapewniają podłoża:

• Gliniasto-piaszczyste
• Słabo gliniaste
• Przewiewne
• Bogate w składniki pokarmowe

W innych warunkach glebowych wysoki plon można uzyskać dzięki odpowiedniemu rozkładowi opadów w okresie wegetacji. Ziemniaki najlepiej tolerują odczyn gleby w przedziale pH 4,5-6,5. Odczyn alkaliczny może powodować porażenie bulw parchem zwykłym. Bardzo ważne jest dobre spulchnienie gleby pod uprawę ziemniaka na głębokości 25-30 cm. Należy także pamiętać, aby odkamienić grunt pod uprawę.

W przypadku uprawy buraka optymalnym podłożem są gleby żyzne i urodzajne, które pozwalają na rozwój systemu korzeniowego. Najlepszy profil glebowy charakteryzuje się głęboką warstwą próchniczą i orną, która wykazuje średnią zasobność oraz zawartość próchnicy. Optymalny odczyn powinien wahać się w granicach pH 6,6-7,2.

Przygotowanie materiału siewnego i siew nasion roślin okopowych?

Do siewu buraków należy stosować nasiona roślin okopowych, które wykazują zdolność kiełkowania co najmniej na poziomie 90%. Aktualnie w uprawach dominują odmiany mieszańcowe buraka cukrowego. Produkcja tych nasion odbywa się w warunkach wyizolowanych plantacji.

Do siewu nasion buraków wykorzystuje się pneumatyczne lub mechaniczne siewniki precyzyjne. Najkorzystniejsze warunki do siewu to:

• Temperatura gleby na głębokości 5 cm wynosząca przynajmniej 5 stopni
• Wilgotność wierzchniej warstwy gleby na poziomie 12-16%

Dokładny termin siewu buraka zależy przede wszystkim od:

• Warunków klimatycznych
• Wilgotności gleby
• Możliwości wjechania maszyna na pole

Metody sadzenia roślin okopowych

Sadzeniaki o wysokiej wartości nasiennej są kluczowym elementem warunkującym uzyskanie wysokich plonów ziemniaka. Najlepiej pozyskać je ze sprawdzonej firmy nasiennej. To daje gwarancję niskiego stopnia porażenia bulw chorobami. Szczegółowe wymagania jakościowe sadzeniaków precyzuje Rozporządzenie MRiRW z dnia 8 marca 2004 roku.

Wysokiej jakości sadzeniaki powinny być:

• Wolne od organizmów kwarantannowych
• Zgodne z określonymi progami wyznaczającymi maksymalny stopień porażenia bulw chorobami wirusowymi, bakteryjnymi i grzybowymi
• Zgodne z kalibrażem przewidzianym normami

Jakie jest znaczenie gospodarcze roślin okopowych?

Znaczenie gospodarcze roślin okopowych jest ogromne. Ziemniaki to przede wszystkim niskokaloryczna żywność, która zawiera m.in. pełnowartościowe białko, potas, jod oraz witaminę C. Ponadto stanowią one ważny surowiec dla przemysłu zajmującego się produkcją alkoholu i mąki ziemniaczanej. Dodatkowo ziemniaki są wykorzystywane jako rośliny pastewne w procesie żywienia zwierząt.

Burak cukrowy stanowi podstawowy surowiec wykorzystywany w przemyśle cukrowniczym. Produkty odpadowe takie jak melasa czy wysłodki buraczane stanowią doskonałą paszę dla zwierząt. Pozostałe rośliny okopowe pełnią rolę cennej paszy dla zwierząt. W tym celu wykorzystuje się głównie zgrubiałe korzenie oraz liście (brukiew, burak pastewny).

Warto podkreślić ważną rolę roślin okopowych w płodozmianie. Stanowią one doskonałą formę przedplonu.

Pomimo dużej pracochłonności uprawa roślin okopowych ma bardzo duże znaczenie gospodarcze. Co prawda w ostatnich latach dało się zauważyć w tej kwestii pewien spadek. Niemniej jednak szansą na odwrócenie tego trendu jest produkcja biopaliw.