Ile toalet powinien zapewnić pracodawca w miejscu pracy?

Każde miejsce pracy, zarówno biuro, jak też magazyn lub zakład przemysłowy, powinno być odpowiednio wyposażone, aby zapewnić pracownikom komfort. Dzięki temu podwładni będą mogli wykonywać swoje obowiązki w godnych warunkach, a my nie narazimy się na nieprzyjemności wynikające z nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Jedną z ważniejszych kwestii jest przygotowanie przestrzeni sanitarnych, a zwłaszcza ubikacji. Tłumaczymy, ile toalet powinien zapewnić pracodawca w miejscu pracy i jak muszą być wyposażone.

Toalety w miejscu pracy – regulacje prawne i ogólne założenia

Ubikacje w zakładzie pracy powinny działać w nieprzerwany sposób (o odstępstwach od tej reguły w dalszej części tekstu) oraz być dostępne dla wszystkich zatrudnionych pracowników. Utrudnianie lub ograniczanie możliwości skorzystania z toalet jest niedopuszczalne i może wiązać się z poważnymi konsekwencjami dla pracodawcy.

Szczegółowe wymagania dotyczące standardów toalet w miejscach pracy są ściśle uregulowane w polskim prawie. Dokładne wytyczne znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozdział 4. wspomnianego dokumentu jest w pełni poświęcony ustępom w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych w zakładach pracy. Zgodnie z zawartymi tam informacjami:

• ubikacja nie może być umiejscowiona dalej niż 75 m od miejsca, w którym pracownicy wykonują swoje obowiązki. Odległość ta wzrasta do 125 m, gdy podwładni pracują na otwartej przestrzeni, np. na placu budowy,
• w przypadku budynków wielokondygnacyjnych, ustęp powinien znajdować się na każdym piętrze. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy na danym poziomie pracuje mniej niż 10 osób – wówczas wystarczającym rozwiązaniem jest łazienka na sąsiednim piętrze,
• każda ubikacja powinna posiadać tzw. pomieszczenie przejściowe z umywalkami (na każde 3 toalety lub pisuary powinna przypadać przynajmniej jedna umywalka),
• w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych powinna znaleźć się odpowiednia wentylacja – jej parametry techniczne zależą od liczby ustępów,
• dostęp do ubikacji musi być zapewniony również dla pracowników, którzy wykonują swoje obowiązki na wolnym powietrzu lub w obiektach, w których nie ma instalacji wodno-kanalizacyjnej. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem w takich sytuacjach są toalety wolnostojące, czyli tzw. toi-toie.

Dlaczego odpowiednie warunki sanitarne są tak ważne?

Odpowiednio wyposażone toalety w miejscu pracy mogą wydawać się błahostką, jednak stanowią jeden z ważniejszych czynników, który przekłada się na efektywność pracowników. Bezproblemowe korzystanie z łazienek, tj. bez konieczności długiego czekania w kolejkach lub pokonywania znacznych odległości, sprawi, że osoby zatrudnione będą w stanie lepiej skupić się na wykonywaniu swoich codziennych obowiązków.

Równie duże znaczenie ma zainstalowanie natrysków w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych tych zakładów pracy, gdzie pracownicy są narażeni na zabrudzenie ciała. Kabiny sanitarne natryskowe pozwolą na szybkie odświeżenie po zmianie i komfortowy powrót do domu po zakończonym dniu pracy. W niektórych przypadkach dodatkowe pomieszczenie natryskowe może przydać się również w innych branżach, np. hotelarskiej, gdzie od właściwej higieny personelu zależą również odczucia klientów i gości.

Ile toalet powinno znaleźć się w zakładzie pracy?

Liczba toalet w danym zakładzie pracy zależy od liczby zatrudnionych w nim pracowników. Dodatkowym czynnikiem jest również fakt, czy w firmie pracują wyłącznie kobiety, mężczyźni czy personel mieszany. Ogólna zasada mówi, że na każdych 30 mężczyzn powinna zostać zamontowana przynajmniej jedna toaleta i jeden pisuar, a na każde 20 kobiet przynajmniej jedna miska ustępowa. Oczywiście ilość sanitariatów nie ulega zmianie, jeżeli zakład pracy zatrudnia mniej osób.

Poszczególne muszle klozetowe muszą być od siebie oddzielone, aby zapewnić ich użytkownikom komfortowe korzystanie. Jeszcze do niedawna do tego celu wykorzystywano przede wszystkim murowane ścianki działowe, jednak obecnie najpopularniejszym rozwiązaniem są kabiny sanitarne HPL. Nie tylko zajmują mniej miejsca, ale są też szybsze i tańsze w budowie.

Jakie konsekwencje grożą za brak toalet w miejscu pracy?

Toalety, jak każdy inny sprzęt, są narażone na awarie i uszkodzenia. W przypadku usterki ubikacji w miejscu pracy konieczne jest zapewnienie alternatywy, np. w postaci mobilnych WC. Sprawa przedstawia się podobnie, gdy w obiekcie ma być przeprowadzony poważniejszy remont.

Prace budowlane można zaplanować w taki sposób, aby wykonywać poszczególne działania jedno po drugim –  wówczas z użytku będą wyłączone tylko pojedyncze pomieszczenia sanitarne, umożliwiając pracownikom nieskrępowany dostęp do pozostałych łazienek – tłumaczy nam specjalista reprezentujący firmę  Sanipol z Międzyrzecza, która zajmuje się produkcją systemów ścianek działowych do pomieszczeń sanitarnych.

Obowiązkiem pracodawcy jest dbanie o komfort pracowników i stałe kontrolowanie obowiązujących przepisów. Brak ubikacji lub znacznie utrudniona możliwość korzystania z toalety może zostać zgłoszona przez podwładnych do Państwowej Inspekcji Pracy, która po wykryciu w czasie kontroli jakichkolwiek nieprawidłowości może nałożyć karę.